
ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਦੇ ਪਲੇਠੇ ਨਾਵਲ “ਪੂਰਨ ਦਾ ਬਾਗ” ਦੀ ਘੁੰਡ ਚੁਕਾਈ……… ਪੁਸਤਕ ਰਿਲੀਜ਼ / ਢੁੱਡੀਕੇ

ਡਾ. ਸੁਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂਰ ਦੀ ਜੰਮਣ ਭੋਂਇ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ‘ਨੂਰ ਸਿਮਰਤੀ ਸਮਾਗਮ’......... ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੱਗੜ (ਡਾ.)

ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਹਸਤਾਖਰ- ਸ। ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਰੋਹ..........ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਰੋਹ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਗੀਤ
ਕੈਲਗਰੀ : ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਕੈਲਗਰੀ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜਗਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਅਤੇ ਗ਼ਜਲ਼ਕਾਰ ਦਾ ਸ। ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਵਡਮੁੱਲੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਕੈਲਗਰੀ ਦੇ ਪਾਈਨਰਿਜ਼ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਰੋਹ ਅਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਸ। ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ .ਰਿਟ: ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ॥ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਰੱਜਵੀਂ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਓੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ, ਸਿਰੜ ਅਤੇ ਪਰਪੱਕ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹਰ ਇਕ ਆਏ ਮਹਿਮਾਨ ਨੇ ਸਲਾਮ ਕੀਤੀ।
ਮੌਸਮਾਂ ਦੇ ਰਹਿਮ ਨੂੰ ਪਰਵਾਨ ਨਾ ਕਰਦੀ ਕਦੇ
ਜੋ ਹਵਾਵਾਂ ਚੀਰਦੀ ਉਹ ਹੀ ਕਹਾਉਂਦੀ ਜਿੰਦਗੀ।
ਜੋ ਹਵਾਵਾਂ ਚੀਰਦੀ ਉਹ ਹੀ ਕਹਾਉਂਦੀ ਜਿੰਦਗੀ।
ਬਾਕੀ........ ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਸੰਭਵ ਸ਼ਰਮਾ
ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਤੇਰਾ ਤੇ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਸੀ ਲਿਖਿਆ
ਮੋੜਨੀ ਤੈਨੂੰ ਉਹ ਕਿਤਾਬ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਜੋ ਰਾਤਾਂ ਆ ਸੁਪਨਿਆਂ 'ਚ ਜਗਾਇਆ
ਲੈਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਕਿੱਥੇ ਤੂੰ ਕਰ ਗਈ ਵਾਪਸ ਮੇਰੀਆਂ ਸਭ ਅਮਾਨਤਾਂ'
ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤੇ ਦਿੱਤਾ ਗੁਲਾਬ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਮੋੜਨੀ ਤੈਨੂੰ ਉਹ ਕਿਤਾਬ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਜੋ ਰਾਤਾਂ ਆ ਸੁਪਨਿਆਂ 'ਚ ਜਗਾਇਆ
ਲੈਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਕਿੱਥੇ ਤੂੰ ਕਰ ਗਈ ਵਾਪਸ ਮੇਰੀਆਂ ਸਭ ਅਮਾਨਤਾਂ'
ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤੇ ਦਿੱਤਾ ਗੁਲਾਬ ਬਾਕੀ ਹੈ
ਰਿਟਾਇਰਡ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਰਵੀਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੱਲਾ ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਖੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਨਮਾਨਿਤ.......... ਸਨਮਾਨ ਸਮਾਰੋਹ / ਰਿਸ਼ੀ ਗੁਲਾਟੀ
ਐਡੀਲੇਡ : ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਸਾਊਥ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵੱਲੋਂ ਰਿਟਾਇਰਡ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਸ਼ੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਸ੍ਰ. ਰਵੀਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੱਲਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਐਡੀਲੇਡ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਭਰਵੇਂ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਿਆਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੇ ਹੋਰ ਸਾਧਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ । ਸ੍ਰ. ਭੱਲਾ ਨੇ ਹਰਮਨ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀ ਗਈ । ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਜਾਇਦਾਦ ਸੰਬੰਧੀ ਹਾਈਕੋਰਟ ਜਾਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ‘ਚ ਕੇਸਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਫ਼ਤ ਸਲਾਹ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ ।
ਉਮੀਦਾਂ.......... ਨਜ਼ਮ/ਕਵਿਤਾ / ਅਮਨਦੀਪ ਧਾਲੀਵਾਲ
ਵੇਖ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਮੈ ਦਿਲ ਪੱਥਰ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ
ਉਹਦੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ, ਹਰ ਇਕ ਪਲ ਮਿਟਾ ਲਿਆ ਸੀ
ਤੱਕ ਤੱਕ ਉਹਦੇ ਰਾਹਵਾਂ ਨੂੰ, ਸੀ ਅੱਖੀਆਂ ਥੱਕ ਗਈਆਂ
ਵਾਪਸ ਉਹਦੇ ਆਉਣ ਦੀਆਂ, ਅੱਜ ਫੇਰ ਉਮੀਦਾਂ ਜਾਗ ਪਈਆਂ...
ਸਭ ਕੁਝ ਭੁਲਾਤਾ ਸੀ ਮੈਂ, ਇਕ ਆਸ ਛੋਟੀ ਜੀ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ
ਦਰਦ ਵਿਛੋੜੇ ਦਾ ਕਮਲੀ, ਆਪੇ ਹੀ ਬਸ ਸਹਿ ਗਈ ਸੀ
ਵੇਖ ਤੇਰੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ, ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਵੀ ਅੱਕ ਗਈਆਂ
ਵਾਪਸ ਉਹਦੇ ਆਉਣ ਦੀਆਂ...
ਉਹਦੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ, ਹਰ ਇਕ ਪਲ ਮਿਟਾ ਲਿਆ ਸੀ
ਤੱਕ ਤੱਕ ਉਹਦੇ ਰਾਹਵਾਂ ਨੂੰ, ਸੀ ਅੱਖੀਆਂ ਥੱਕ ਗਈਆਂ
ਵਾਪਸ ਉਹਦੇ ਆਉਣ ਦੀਆਂ, ਅੱਜ ਫੇਰ ਉਮੀਦਾਂ ਜਾਗ ਪਈਆਂ...
ਸਭ ਕੁਝ ਭੁਲਾਤਾ ਸੀ ਮੈਂ, ਇਕ ਆਸ ਛੋਟੀ ਜੀ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ
ਦਰਦ ਵਿਛੋੜੇ ਦਾ ਕਮਲੀ, ਆਪੇ ਹੀ ਬਸ ਸਹਿ ਗਈ ਸੀ
ਵੇਖ ਤੇਰੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ, ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਵੀ ਅੱਕ ਗਈਆਂ
ਵਾਪਸ ਉਹਦੇ ਆਉਣ ਦੀਆਂ...
ਕਿਸ ਰਸਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਦੇਸ਼……… ਲੇਖ / ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ

ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਦੇ ਜਦੋਂ ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਚਪੇੜ ਮਾਰੀ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤਹਿਲਕਾ ਮੱਚ ਗਿਆ। ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾਮੀ ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਨੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆਏ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦਿਆਂ ਇਹ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਦਾ ਰਤੀ ਭਰ ਵੀ ਅਫਸੋਸ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਸਾਬਕਾ ਟੈਲੀਕਾਮ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਰਾਮ ਉਪਰ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਰੋਹਿਣੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਹਮਲਾ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਐਨ.ਸੀ.ਪੀ. ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਅਤੇ ਉਹ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਨੇ। ਉਹ ਹੁਣ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਮਨਿਸਟਰ ਆਫ ਅਫੇਅਰਜ਼, ਫੂਡ ਅਤੇ ਪਬਲਿਕ ਡਿਸਟਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਹ ਬੀ.ਸੀ.ਸੀ.ਆਈ. ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਨੇ । ਸ਼ਰਦ ਪਵਾਰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕ੍ਰ੍ਰਿਕਟ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਨੇ। ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀਆਂ ਸਫਲ ਪਾਰੀਆਂ ਖੇਡਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਾਰੀਆਂ ਖੇਡੀਆਂ ਨੇ। ਉਹ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿਚ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਣ ਪਰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਨੇ। ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਡ ਮੰਤਰੀ ਹੀ ਨਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ!! ਕਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਰੇਪ.........ਕਹਾਣੀ / ਕੇ. ਸੀ. ਮੋਹਨ
ਜਰਨੈਲ ਫੈਕਟਰੀ ਤੋਂ ਲੇਟ ਡਿਊਟੀ ਭੁਗਤਾ ਕੇ ਪਰਤਿਆ ਹੈ। ਉਹਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਅਖਬਾਰ ਹੈ।
ਨਿਆਣੇ ਸੌਂ ਗਏ ਹਨ। ਨਸੀਬ ਕੌਰ ਅੱਧ ਸੁੱਤੀ ਪਈ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਛੇ ਵਜੇ ਹੀ ਕੰਮ ਤੋਂ ਮੁੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਕਿ ਅੱਜ ਕੋਈ ਓਵਰ ਟਾਈਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨਸੀਬ ਕੌਰ ਨੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਰੋਟੀ ਟੁੱਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਖਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਨਸੀਬ ਕੌਰ ਸੋਫੇ ’ਤੇ ਪਿੱਠ ਸਿੱਧੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਥੱਕੀ ਪਈ ਹੈ। ਚਕਨਾਚੂਰ , ਆਦਮੀਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਤੇ ਫਿਰ ਘਰ ਦਾ ਕੰਮ। ਦਾਲਾਂ , ਸਬਜੀਆਂ, ਸਫਾਈ, ਸਿਲਾਈ, ਧੁਲਾਈ ਤੇ ਕੀ ਨਾ ਕੀ। ਉਹਨੂੰ ਜੋਰਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਜਰਨੈਲ ਨੇ ਅਜੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣੀ ਹੈ।
ਨਿਆਣੇ ਸੌਂ ਗਏ ਹਨ। ਨਸੀਬ ਕੌਰ ਅੱਧ ਸੁੱਤੀ ਪਈ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਛੇ ਵਜੇ ਹੀ ਕੰਮ ਤੋਂ ਮੁੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਕਿ ਅੱਜ ਕੋਈ ਓਵਰ ਟਾਈਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨਸੀਬ ਕੌਰ ਨੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਰੋਟੀ ਟੁੱਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਖਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਨਸੀਬ ਕੌਰ ਸੋਫੇ ’ਤੇ ਪਿੱਠ ਸਿੱਧੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਥੱਕੀ ਪਈ ਹੈ। ਚਕਨਾਚੂਰ , ਆਦਮੀਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਤੇ ਫਿਰ ਘਰ ਦਾ ਕੰਮ। ਦਾਲਾਂ , ਸਬਜੀਆਂ, ਸਫਾਈ, ਸਿਲਾਈ, ਧੁਲਾਈ ਤੇ ਕੀ ਨਾ ਕੀ। ਉਹਨੂੰ ਜੋਰਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਜਰਨੈਲ ਨੇ ਅਜੇ ਰੋਟੀ ਖਾਣੀ ਹੈ।
ਅਨਮੋਲ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ……… ਮਲਕੀਅਤ "ਸੁਹਲ"
ਸ੍ਰ ਜੁਝਾਰ ਸਿੰਘ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਹੋਣਹਾਰ ਬੇਟੀ ਦਾ ਦਸਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਤੇ ਇਟਲੀ ਤੋਂ ਆਏ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸ੍ਰ ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਅਨਮੋਲ ਦੇ ਦਾਦਾ ਡਾ: ਮਲਕੀਅਤ ਸਿੰਘ "ਸੁਹਲ" ਨੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵੀ ਸੁਣਾਈ। ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਬੜੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕੇਕ ਕੱਟ ਕੇ ਤਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਬਾਲ ਦਿਵਸ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਮਨਾਈ ਤੇ ਕੇਕ ਦਾ ਆਨੰਦ ਵੀ ਮਾਣਿਆ।
85 ਫੀਸਦੀ ਅੰਗਹੀਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਣਿਆ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸ੍ਰੋਤ – ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ......... ਸ਼ਬਦ ਚਿੱਤਰ / ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਹੋਤਾ
ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ 85 ਫੀਸਦੀ ਅੰਗਹੀਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ, ਸਿਦਕ, ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹਰ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਤਰੱਕੀ ਦੀਆਂ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਛੂਹ ਕੇ ਦੁਜਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸਰੋਤ ਬਣੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਤਿਭਾਵਾਨ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਅਕਤੂਬਰ 1950 ਨੂੰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਲਦਾਈ ਕੇ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਬਚਪਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ’’ਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪੋਲੀਓ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਬਾਂਹ, ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਲੱਕ ਨਕਾਰਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਦਾਦੀ-ਦਾਦੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਦਕਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਦਕੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਕੇਸਰ ਵਾਲਾ ਵਿਖੇ ਦਾਖਲ ਕਰਾਇਆ ਗਿਆ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਕਾਰਨ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨਾਲ 1958 ਵਿੱਚ ਭਗਤਾ ਭਾਈ ਵਿਖੇ ਆ ਵਸੇ। ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਮਾੜੀ ਮੁਸਤਫ਼ਾ ਤੋਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਜੇ।ਬੀ।ਟੀ। 1967-69 ’’ਚ ਖਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਫਰੀਦਕੋਟ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਚਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਸਦਕਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਰੀਦਕੋਟ ਵਿਖੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ/ ਰਿਪੇਅਰ ਦਾ ਕੰਮ ਸਿੱਖ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2 ਜਨਵਰੀ 1971 ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਨਿਓਰ (ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਠਿੰਡਾ) ਤੋਂ ਬਤੌਰ ਅਧਿਆਪਕ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਲਿਆਣ ਸੁੱਖਾ, ਕੋਠਾ ਗੁਰੂ ਕਾ, ਗੁਰੂਸਰ ਜਗਾ, ਮਾੜੀ, ਮਲੂਕਾ, ਭਗਤਾ ਆਦਿ ਵਿਖੇ ਬਤੌਰ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਫੈਲਾਇਆ।
ਬਾਬਾ ਜੀ ਸੁਣਦੇ ਪਏ ਹੋ......... ਵਿਅੰਗ / ਯੁੱਧਵੀਰ ਸਿੰਘ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ
ਬਾਬਾ ਜੀ ਸੁਣਦੇ ਪਏ ਹੋ ਕਿ ਦੇਖਦੇ ਪਏ ਹੋ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਗੋਰਖਧੰਦਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮ ਤੇ ? ਕੋਈ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ ਜਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਕੁਝ ਇਹ ਕੰਮ ਮੁਫਤ ਵਿਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਕੁਝ ਨਗਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਤੋਂ ਵੀ ਪੇਮੈਂਟ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਆ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਤਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮ ਤੇ ਕੁਝ ਭਗਤ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਚ ਵਾੜਨ ‘ਤੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਬਾਬਾ ਜੀ ਕੀਹਦਾ ਕੀਹਦਾ ਨਾਮ ਲਵਾਂ ? ਪਰ ਸਾਡੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ਿੰਦਾ ਤੜਥੱਲੀ ਜੀ ਐਸੇ ਮਹਾਰਾਜ ਹਨ ਕਿ ਐਸੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕ ਆਏ ਕੁਝ ਲੈਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੇ ਕੇ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਬਾਬਾ ਜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮ ਤੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੀਆਂ ਐਡੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ ਕਿ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਚੱਕਰ ਆ ਜਾਣ ਪਰ ਉਹਦੇ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੱਪੜੇ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਪਾਏ ਹੁੰਦੇ । ਅਸੀਂ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤ ਦੇ ਹਾਂ । ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਭਾਂਡੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਖਾਣ ਨਾਲ ਕਿਤੇ ਗੁਰੂਘਰ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਹੀ ਨਾ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਣ । ਬੜੇ ਬੜੇ ਆਪੋ ਬਣੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਬਾਣੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਅਰਥ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਗਲ ਦੇ ਵਿਚ ਲੌਕਟ ਆਪਣੇ ਪਵਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮ ਤੇ ਬਣੇ ਗੁਰੂਘਰਾਂ ਵਿਚ ।
ਸਰਬੱਤ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਸਰਬੱਤ ਵੱਲੋਂ ਖ਼ੂਨ ਦਾਨ……… ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ

ਗੁਰਮਤਿ ਫਿਲਾਸਫੀ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਦਾ ਮਹੱਤਵ………. ਲੇਖ / ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ‘ਦੁਪਾਲ ਪੁਰ’
ਦਸ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਵਲੋਂ ਮਹਾਨ ਘਾਲਣਾਵਾਂ ਘਾਲ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਕਲਿਆਣ ਹਿੱਤ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਉਲੇਖ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਰਤ ਦੇ ਭਾਵ-ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਣਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਤਿੰਨ ਨਿਯਮਾਂ –‘ਕਿਰਤ ਕਰੋ, ਨਾਮ ਜਪੋ ਤੇ ਵੰਡ ਛਕੋ’ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਪਸ਼ਟ ਅਰਥ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਹੀ ਨਾਮ ਜਪਣ ਅਤੇ ਵੰਡ ਛਕਣ ਦੇ ਕਾਰਜ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਿਨਾਂ ਕਿਰਤ ਦੇ ਨਹੀਂ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ “ਨਾਨਕ ਸੋ ਪ੍ਰਭ ਸਿਮਰੀਐ ਤਿਸੁ ਦੇਹੀ ਕੋ ਪਾਲਿ” ਇਸੇ ਨੁਕਤੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਹੀ ਨੂੰ ਪਾਲ਼ਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਦੇਹੀ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਪੋਸ਼ਣਾ ਲਈ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਕਿਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜੁਗਤਿ ਐਸੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਇਹ ਸੁੱਚੀ ਕਿਰਤ ਭਾਵ ‘ਸੁਕ੍ਰਿਤ’ ਬਣ ਜਾਏ। ਸਰੀਰ ਜਾਂ ਸਰੀਰਾਂ ਦੇ ਸਮੂੰਹ ਕੁਟੰਬ ਪ੍ਰਵਾਰ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਹਿੱਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਕਿਰਤ ਜੇ ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਵਿਕਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਣੇ ਕੁਦਰਤੀ ਹਨ।
ਜੀਵ ਜੰਤੂਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਜੀਵ ਬੜੇ ਹੀ ਉੱਦਮੀਂ ਮੰਨੇ ਗਏ ਹਨ – ਇੱਕ ਚੂਹਾ ਤੇ ਦੂਜੀ ਕੀੜੀ। ਦੋਵੇਂ ਰਾਤ ਦਿਨ ਆਪਣੀਂ ਕਿਰਤ ਵਿੱਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੀੜੀ ਦਾ ਉੱਦਮ ਸਫਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਧਰੋਂ ਉੱਧਰੋਂ ਖੁਰਾਕ ਲੱਭ ਕੇ ਖੁੱਡ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਚੂਹੇ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਦਾ ਨਾ ਉਸ ਨੂੰ ਖੁਦ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾ ਉਸਦੀ ਔਲਾਦ ਨੂੰ । ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਕੱਪੜੇ ਕੁਤਰਨ ਜਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਯੋਗ ਕਿਤਾਬਾਂ ਟੁੱਕ ਟੁੱਕ ਕੇ ਬੇਕਾਰ ਕਰ ਦੇਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਸੁਣਿਆ ਹੈ?
ਚਮਤਕਾਰ ਕੋ ਨਮਸਕਾਰ........ ਲੇਖ / ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ
ਦੋਸਤੋ! ਅੱਜ ਦੀਵਾਲ਼ੀ ਦੀ ਰਾਤ ਹੈ, ਕੋਈ ਦੀਵੇ ਜਗਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਕੋਈ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾ ਰਿਹਾ। ਸਾਡਾ ਅੰਦਰਲਾ ਲੇਖਕ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਤੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ 'ਚ ਬੈਠਾ। ਤੂੰ ਦੀਵੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਆਪ ਮਚਾ ਲੈ! ਕੀ ਪਤਾ ਤੇਰੇ ਮੱਚਣ ਦੇ ਇਸ ਚਾਨਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਠੇਡਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਚ ਜਾਵੇ। ਸੋ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਫੇਰ ਪਾ ਲਿਆ ਆਪਣੀ ਕਲਮ 'ਚ ਤੇਲ, ਤੇ ਸੀਖ ਘਸਾ ਦਿੱਤੀ ਮੈਡਮ ਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਨੇ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਪੁੱਛੋਗੇ ਕਿ ਇਹ ਮੈਡਮ ਕੀ ਚੀਜ ਹੈ। ਸੋ ਦੋਸਤੋ! ਕਾਹਲ ਨਾ ਕਰੋ ਮਿਲਾਉਣੇ ਹਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਮੈਡਮ ਜੀ ਨਾਲ।
ਬਹੁਤ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਕ ਗੱਲ ਮੇਰੇ ਸੰਘ 'ਚ ਫਸੀ ਪਈ ਸੀ। ਕਈ ਬਾਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਢੁੱਕਵਾਂ ਮਾਹੌਲ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ। ਅੱਜ ਇਸ ਕਾਂਡ ਨੇ ਮਾਹੌਲ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸਿਰਜ ਦਿਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਲਿਖਣ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਲਓ ਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਡ ਸੁਣ ਲਵੋ, ਸੰਘ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਫੇਰ ਕੱਢਦੇ ਹਾਂ;
ਬਹੁਤ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਕ ਗੱਲ ਮੇਰੇ ਸੰਘ 'ਚ ਫਸੀ ਪਈ ਸੀ। ਕਈ ਬਾਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਢੁੱਕਵਾਂ ਮਾਹੌਲ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ। ਅੱਜ ਇਸ ਕਾਂਡ ਨੇ ਮਾਹੌਲ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸਿਰਜ ਦਿਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਲਿਖਣ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਲਓ ਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਡ ਸੁਣ ਲਵੋ, ਸੰਘ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਫੇਰ ਕੱਢਦੇ ਹਾਂ;
ਸੋ ਕਿਉਂ ਮੰਦਾ ਆਖੀਏ ਜਿਤ ਜੰਮੇ ਰਾਜਾਨ........ ਲੇਖ / ਡਾਕਟਰ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੋਟਕਪੂਰਾ
ਇਕ ਕਵਿਤਰੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਜੰਮੀ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਜਦੋ ਮੈਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੈਨੂੰ ਘਰ ਵਿਚ ਛੁਪਾਇਆ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੈਨੂੰ ਮੇਰਿਆਂ ਡਰਾਇਆ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੇਰੇ ਉਠਣ ਬੈਠਣ ਤੇ ਨਿਗਾਹਾਂ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੇਰੀਆਂ ਨਿਗਾਹਾਂ ਤੇ ਨਿਗਾਹਾਂ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੇਰੀ ਸੱਜ ਫੱਬ ਤੇ ਸੱ਼ਕ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੈਂ ਲਾਲ ਚੂੜਾ ਪਹਿਨ ਤੇ ਪੱਚਰ
ਆਪਣੇ ਘਰ ਪੁੱਜੀ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਮੇਰੀ ਔਲਾਦ ਮਾਲਕ ਬਣੀ, ਮੈਂ ਪਰਾਈ ਸਾਂ
ਅਤੇ ਹੁਣ ਤਕ ਪਰਾਈ ਹਾਂ
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ……… ਗੀਤ / ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੋਹੀ
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਭੁੱਲਕੇ ਲੋਕੋ ਮੱਥਾ ਲਾਉ ਨਾ,
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ।
ਐਵੇਂ ਬਣੋ ਨਾ ਨਾਦਾਨ, ਦਿੱਤਾ ਨਾਨਕ ਨੇ ਗਿਆਨ,
ਕਾਹਨੂੰ ਆਖਦੇ ੳ ਮੰਦਾ ਜੀਹਨੇ ਜੰਮੇ ਨੇ ਰਾਜਾਨ,
ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੀ ਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਉ ਨਾ,
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ।
ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਸਾਰ, ਇਹ ਤਾਂ ਘਰ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ,
ਵਿਹੜੇ ਬਾਬਲੇ ਦੇ ਆਉਣ ਇਹ ਤਾਂ ਬਣ ਕੇ ਬਹਾਰ,
ਬਖਸ਼ੀ ਦਾਤ ਜੋ ਦਾਤੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਉ ਨਾ,
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ।
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ।
ਐਵੇਂ ਬਣੋ ਨਾ ਨਾਦਾਨ, ਦਿੱਤਾ ਨਾਨਕ ਨੇ ਗਿਆਨ,
ਕਾਹਨੂੰ ਆਖਦੇ ੳ ਮੰਦਾ ਜੀਹਨੇ ਜੰਮੇ ਨੇ ਰਾਜਾਨ,
ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੀ ਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਭੁਲਾਉ ਨਾ,
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ।
ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਸਾਰ, ਇਹ ਤਾਂ ਘਰ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ,
ਵਿਹੜੇ ਬਾਬਲੇ ਦੇ ਆਉਣ ਇਹ ਤਾਂ ਬਣ ਕੇ ਬਹਾਰ,
ਬਖਸ਼ੀ ਦਾਤ ਜੋ ਦਾਤੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਉ ਨਾ,
ਪੁੱਤਾਂ ਖਾਤਰ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਕਤਲ ਕਰਾਉ ਨਾ।
ਮੂਸਲ……… ਲੇਖ / ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ ਇਟਲੀ
ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਲਈ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਤੂੜੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੂੜੀ, ਭੋਂ, ਭੂਸਾ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਸੂਆਂ ਲਈ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਹਰ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸੁੱਕਾ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਪਦਾਰਥ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਫਸਲ ਵਿਚੋਂ ਕਣਕ ਦੇ ਦਾਣੇ ਕੱਢ ਕੇ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਕਣਕ ਦੇ ਨਾੜ ਮੋਟੇ ਪਾਊਡਰ ਜਿਹੇ ਜੋ ਸੁੱਕੇ ਬਾਰੀਕ ਪਤਲੇ ਕੱਖਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਸਨਹਿਰੀ ਭਾਅ ਮਾਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੂੜੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਹਰ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਮੂਸਲ ਜਾਂ ਕੁੱਪ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸ ਮਸ਼ੀਨੀ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਕਣਕ ਕਢਣ ਲਈ ਥਰੈਸ਼ਰ ਕੰਬਾਈਨਾਂ ਦੇ ਆ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਮਾੜੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕਾਹਲੀ ਵਿਚ ਤੂੜੀ ਵਰਗੇ ਪਦਾਰਥ ਕਈ ਹੋਰ ਥਾਂ ਤੇ ਕੰਮ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਣਕ ਦੇ ਨਾੜ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਅੱਗ ਲਾ ਕੇ ਸੁਆਹ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਕਰਕੇ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਮੀਂਹ ਹਨੇਰੀ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵੱਡੇ 2 ਨੁਕਸਾਨ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੇ ਆਮ ਵੇਖਣ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਵੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੂੜੀ ਇਕ ਕਾਫੀ ਸਖਤ ਪਦਾਰਥ ਹੈ, ਜੋ ਛੇਤੀ ਨਹੀਂ ਗਲਦਾ । ਇਸ ਲਈ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਲਈ ਰੂੜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦਾ । ਇਸ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਪਾਸ ਇਸ ਅਨਾਜ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾੜਣਾ ਉਸ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਵੀ ਹੈ । ਬੇਸ਼ਕ ਤੂੜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਖਰੀ ਮਸ਼ੀਨ ਰਾਹੀ ਇਕੱਠਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਕੰਮ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਟ੍ਰਾਲੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕਰਕੇ ਡੀਜ਼ਲ ਆਦਿ ਦੀਆ ਸਿਰ ਛੂੰਹਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕਰਕੇ ਕਰਨਾ ਏਨਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ।
Subscribe to:
Posts (Atom)